Parafia pw. Świętego Wawrzyńca Męczennika

Wojnicz

Parafia pw. Świętego Wawrzyńca Męczennika

Kontakt

Adres
Pola Archidiakonów Wojnickich 2, 32-830 Wojnicz

Biuro parafialne
Kancelaria parafialna Czynna w dni powszednie z wyjątkiem wtorków od godz. 8.00 do 9.00 oraz po nabożeństwie wieczornym.

Kontakt
14 679 05 91

Mail
[email protected]

Msze święte

Niedziele:
06:00
08:00
09:30
11:00
12:15
19:00

Msze św. w dni robocze:
06:00
18:00

Historia parafii

Do mieszkańców grodu wojnickiego, sięgającego swą metryką do czasów plemiennych, a więc co najmniej do początków X w., wieści o chrześcijaństwie docierały już od końca X w., skoro tędy z Węgier wiodła droga św. Wojciecha do Prusów, czy św. Brunona z Querfurtu do Jaćwingów, i skoro tutaj w dolinie Dunajca działał św. Andrzej Świerad i jego towarzysz św. Benedykt. Jednak chrześcijaństwo utwierdzone tu zostało dopiero w procesie odbudowy państwa piastowskiego, zatem za czasów Kazimierza Odnowiciela (1039-1058) i jego syna Bolesława Śmiałego (1058-1079). Najstarszy kościół wojnicki, zapewne pod wezwaniem św. Wawrzyńca, był związany z grodem. Ten zaś został wykorzystany przez powstające państwo do organizacji własnego systemu funkcjonowania takiej struktury. Stąd na grodzie obok siedziby grododzierżcy pojawili się duchowni i stało się to zapewne co najmniej pod koniec pierwszej połowy XI w. Chociaż w tym rejonie rekonstrukcja państwa polegała także na rozbudowie sieci kościołów benedyktyńskich (Tyniec), to jednak w tak ważnym grodzie jak wojnicki, zdecydowano się na stworzenie kościoła z obsługą kleru kanoniczego, tak jak w innych grodach, zależną od władcy, którą wykorzystywano nie tylko dla celów religijnych, ale także do administracji np. rejestracji danin składanych na rzecz księcia. To ten kościół, wraz z wieloma innymi, tak urządzony, po zabiciu biskupa krakowskiego św. Stanisława, władca musiał oddać wraz z dochodami biskupom krakowskim. Stworzyło to warunki do wyodrębnienia spod gestii państwa uposażenia, opartego teraz o dziesięciny (pierwotnie części danin składanych władcy), a następnie dla rychłego uzyskania osobowości prawnej. Równolegle prowadziło to do zatraty form pierwotnej struktury, co jednak ułatwiało pozyskiwanie kolejnych uprawnień kościoła parafialnego, początkowo dla całej kasztelani wojnickiej. Działalność misyjna benedyktynów tynieckich i narastające osadnictwo rycerskie poprzez fundację nowych kościołów ograniczały zasięg obsługi duszpasterskiej i jurysdykcyjnej kościoła wojnickiego. Ten proces doprowadził do wyodrębnienia się w drugiej połowie XIII w. dekanatu wojnickiego, z tym że dziekana wyznaczał biskup spośród kleru coraz liczniejszych parafii i stąd nazwa dekanatu aż po XV w. zależała od miejsca rezydencji tego funkcjonariusza. Probostwo wojnickie dostawało się tymczasem kanonikom krakowskim i sandomierskim i z tego powodu nie obejmowali oni funkcji dziekana (taka sytuacja będzie trwała do połowy XIX w., i stąd dzisiejszy dziekan to dopiero szósty proboszcz wojnicki na tym stanowisku). Ale jeszcze długo granice dekanatu pokrywały się z zasięgiem kasztelani wojnickiej. Mimo, że pierwszy proboszcz wojnicki pojawia się w źródłach dopiero w 1326 r. (Henryk), dwór królewski pamiętał o genezie kościoła na grodzie i Władysław Łokietek, a później Kazimierz Wielki rozpoczęli starania w kurii rzymskiej o jego zwrot. Jednak dopiero w 1416 r. Władysław Jagiełło uzyskał bullę (anty)papieża Jana XXIII, który stwierdzając odbycie przez monarchów polskich pokuty za zabicie św. Stanisława, zwracał królowi polskiemu kościół m.in. w Wojniczu, co w tym czasie oznaczało już tylko przywrócenie prawa patronatu, czyli prawa przedstawiania biskupowi kandydata do objęcia beneficjum i zobowiązanie do troski o kościół. W toku tych procesów ostatecznie ukształtowało się terytorium parafii i w pierwszej połowie XV w. obejmowała ona poza Wojniczem Biadoliny (później Biadoliny Biskupie lub Kapitulne, dziś Radłowskie), Biadoliny Rokosie (zanikły w XIX w.), Łopoń, Ratnawy, Zamoście, Łętowice, Bachwice (wieś zaginęła na przełomie XVI i XVII w.), Zakrzów, Mikołajowice, Sierochowice, Łukanowice, Więckowice, Rudkę, Grabno, Milówkę, Wielką Wieś, Sukmanie i Olszyny, zatem 19 miejscowości. Obszar jej w XIV w. szacuje Tadeusz Ładogórski na 99 km2, a ludność na 1230 parafian. Terytorialnie była to największa parafia w dekanacie, porównywalna z Tuchowem i Opatkowicami (późniejszym Zakliczynem), zatem z starymi ośrodkami benedyktyńskimi, zaś liczba parafian była niemal identyczna jak w Leliwickim Tarnowie i biskupim Radłowie. Niewielki uszczerbek przyniósł 1442 r., kiedy to biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki erygował parafię w Olszynach, włączając do niej Sukmanie. W XVI-XVIII w. przybyły wsi Dębina Zakrzowska, Dębina Łętowska, Łazy (dzisiaj część Mikołajowic), Chybie (dzisiaj część Więckowic), Serafinowice i Podgórze (dzisiaj obie są częścią Wielkiej Wsi). Wsie te nie powiększyły terytorium parafii, a były wynikiem zachodzących podziałów własności szlacheckiej. W 1924 r. włączono do parafii wojnickiej Isep i Zawodzie. Dopiero w 1922 r. podjęto myśl o podziale tak rozległej i coraz ludniejszej parafii. W konsekwencji powstała w 1938 r. parafia w Biadolinach, w 1947 r. w Grabnie, w 1951 r. w Łętowicach, w 1972 r. w Mikołajowicach i w 1982 r. w Wielkiej Wsi, zaś w r. 1982 włączono do parafii w Sufczynie wieś Łopoń. Zatem kościół wojnicki to ewidentnie ecclesia matrix dla 6 kościołów w okolicy, a formułując różne hipotezy można by liczbę tę co najmniej zwielokrotnić. Nie ma bowiem wątpliwości, że jest to jedna z najstarszych parafii w diecezji tarnowskiej

Księża

Proboszcz
ks. Jan Gębarowski
Wikariusz
ks. Krzysztof Osika
Wikariusz
ks. Karol Góra
Wikariusz
ks. Przemysław Lis
Rezydent
ks. Andrzej Bakalarz