Parafia pw. Świętego Jakuba Starszego Apostoła

Tuchów

Parafia pw. Świętego Jakuba Starszego Apostoła

Kontakt

Adres
ul. Tadeusza Kościuszki 8A, 33-170 Tuchów

Kontakt
14 652 55 10

Mail
[email protected]

Msze święte

Niedziele:
07:00
09:00
10:30
12:00
14:00
18:00

Msze św. w dni robocze:
06:00
06:30
07:00
18:00

Historia parafii

Źródła pisane wzmiankują o Tuchowie w pierwszej ćwierci XII wieku. Początki organizacji parafialnej w Tuchowie nie są znane. W dokumencie legata papieskiego Idziego z 1123 – 1125 roku, Tuchów został wymieniony wśród posiadłości benedyktynów tynieckich i oni sprawowali patronat nad parafią. Sto lat później (w dniu 26 maja 1229 roku) papież Grzegorz IX potwierdza donację królowej Judyty, żony Władysława Hermana, dla opactwa tynieckiego. Parafię ufundowano przy istniejącym na obszarze przedmiejskim drewnianym kościółku Panny Maryi. Tytuł tego kościoła to najprawdopodobniej Wniebowzięcie NMP. Był to bowiem, w tamtym okresie, tytuł najczęściej nadawany kościołom w fundacjach benedyktyńskich. Pierwszym znanym z imienia proboszczem parafii tuchowskiej był Saul (1321). Znani są także inni proboszczowie tuchowscy będący kapłanami diecezjalnymi, a mianowicie: Jakub (1325), Stanisław (1367),Mikołaj (1415), Piotr (1435) i Daniel (1434 – 1458). Do tuchowskiego okręgu parafialnego należały wsie: Meszna Opacka, Lubaszowa, Dąbrówka, Gromnik i Golanka. Kiedy benedyktyni tynieccy, w 1340 roku, przeorganizowali swoje dobra w tzw. klucze, rolę osady centralnej dla klucza nad Białą zyskał Tuchów. Król Kazimierz Wielki zamienił wówczas istniejące na terenie osady prawo polskie na prawo niemieckie i pozwolił opatowi Bogusławowi lokować miasto. Akt nadania praw miejskich dla Tuchowa nosi datę 2 listopada 1340 roku. Opat tyniecki Bogusław wyznaczył dla nowego grodu teren pomiędzy dawnym grodziskiem (obecnie wzniesienie na skrzyżowaniu ulicy Jana III Sobieskiego i ul. Łowieckiej) a osadą przedmiejską za rzeką Białą. W pobliżu rynku wybudowano kościół pod wezwaniem św. Jakuba Starszego Apostoła. Wzmianka o nim pochodzi z roku 1376 (Dekret Konsystorza Krakowskiego wystawiony 18 marca 1376 roku). Jego fundatorem mógł być proboszcz Jakub (1327) W połowie XV wieku Jan Długosz notuje „Miasteczko Tuchów ma kościół parafialny pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła…”. Wobec faktu, że Tuchów należał do dóbr tynieckich a duszpasterstwo sprawowali księża diecezjalni, benedyktyni wszczęli starania o utworzenie probostwa zakonnego podległego opactwu tynieckiemu. Na prośbę opata Macieja ze Skawiny (Skawinki), biskup krakowski Tomasz ze Strzępina zezwolił dnia 12 czerwca 1456 roku na utworzenie w Tuchowie klasztoru filialnego, którego prepozyt byłby równocześnie proboszczem tuchowskim. To rozporządzenie o utworzeniu prepozytury tuchowskiej potwierdził papież Kalikst III w dniu 3 października 1456 roku. Miało ono wejść w życie po śmierci aktualnego proboszcza tuchowskiego Daniela, syna Stefana, z Mitulina w pobliżu Złoczowa, dworzanina kardynała Zbigniewa Oleśnickiego. Okazało się wówczas, że o probostwo tuchowskie ubiegają się także inni kandydaci, którzy powołując się na zarządzenie papieskie, że po dworzaninie kardynalskim zakonnik nie może objąć probostwa, uzyskali obietnicę nominacji. Sprawę obsady probostwa tuchowskiego oddawano do załatwienia różnym urzędnikom kancelarii papieskiej, którzy niezależnie od siebie wystawiali stosowne dokumenty, a papież Kalikst III podpisywał te wyroki. I tak, 5 maja 1458 roku, oddał parafię tuchowską Mikołajowi, synowi Krystyna z Lublina, a 8 czerwca 1458 r. także kapłanowi diecezji gnieźnieńskiej Mikołajowi de Schudla. Żaden z dwóch wymienionych Mikołajów nie otrzymał jednak za życia papieża Kaliksta III (zmarł 6 sierpnia 1458 roku) dokumentów nadania beneficjum tuchowskiego. Następca Kaliksta III, papież Pius II też wydawał w tej sprawie sprzeczne z sobą decyzje, a nawet za niezgodne z prawem przejęcie probostwa tuchowskiego obłożył klasztor tyniecki karami kościelnymi. Ostatecznie jednak , po ukończeniu procesu sądowego o parafię tuchowską, dnia 26 lutego 1461 roku papież Pius II, zarządza przekształcenie tejże parafii na probostwo podległe klasztorowi tynieckiemu i poleca Mikołajowi, opatowi z Koprzywnicy, wykonanie tego rozporządzenia. Dnia 21 maja 1461 roku parafia tuchowska stała się probostwem podległym klasztorowi tynieckiemu. Opat Mikołaj ze Skawiny, jako wotum za wygraną sprawę, ofiarował kościołowi św. Jakuba w Tuchowie, który w roku 1460 stał się kościołem parafialnym, bo przeniesiono do niego prawa parafialne z kościoła Panny Maryi na przedmieściu, obraz do ołtarza. Obraz przedstawia: w środku Madonnę z Dzieciątkiem, po lewej stronie Madonny patrona kościoła św. Jakuba, a po prawej św. Macieja. Przy św. Jakubie klęczy o. Grzegorz OSB, pierwszy benedyktyński prepozyt w Tuchowie, a przy św. Macieju – opat Skawinka. Obraz malował prawdopodobnie Jan z Nysy (ok. 1465 r.). Dziś znany jest on jako „Tryptyk Tuchowski” i znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie. Za czasów opata Macieja ze Skawiny powstał w Tuchowie klasztor, bowiem wraz z pierwszym prepozytem Grzegorzem przybyła grupa współbraci niezbędnych dla sprawowania liturgii zakonnej, pomocy w duszpasterstwie i administracji dóbr. A należały do parafii tuchowskiej, oprócz miasteczka Tuchów, także wioski: Siedliska, Dąbrówka, Bistuszowa, Burzyn, Meszna, Lubaszowa, Buchcice, Kielanowice i Piotrkowice, które wprawdzie miały kościół parafialny będący filią kościoła parafialnego w Tuchowie.

Księża

Proboszcz
ks. Alfons Górowski
Wikariusz
ks. Łukasz Kicka
Wikariusz
ks. Jerzy Ochał
Wikariusz
ks. Grzegorz Nosal
Rezydent
ks. Andrzej Dyl
Rezydent
ks. Władysław Sobczyński