Kontakt
Msze święte
Niedziele:
06:30
08:00
09:30
11:00
17:00
Msze św. w dni robocze:
06:00
06:30
18:00
Historia parafii
Powstanie parafii żabnieńskiej Dość dokładnie można powiedzieć, kiedy powstała wieś, a następnie miasto Żabno, ale nie da się z całą pewnością ustalić, kiedy utworzono parafię żabnieńską. Jest oczywiste, że tam, gdzie istniała osada a później miasto, musiała istnieć parafia. W dokumencie królowej Jadwigi z 26 I 1385 r. na prośbę Spytka z Melsztyna zostało potwierdzone prawo magdeburskie dla kilku jego miast, a w tym dla Żabna. Wynika stąd, że Żabno posiadało już prawa miejskie. Jednak dokument z 1364 r. nie nazywa Żabna miastem. Wnioskować należy, że urbanizacja miasta miała miejsce pomiędzy 1360 a 1385 rokiem. Można przypuszczać, że we wsi Żabno, o której mowa w 1274 r. mógł istnieć mały kościół, ale nie istniała parafia. Kościół parafialny miał ufundować kawaler maltański Jacek Balon 7 VII 1312 r. i uposażył go gruntami, łąkami, polami i dziesięcinami. Wybudował także dom plebański. E. Wiśniowski - w opracowaniu: „Rozwój sieci parafialnej w prepozyturze wiślickiej w średniowieczu”, Warszawa 1965 – dowodzi, że parafia w Żabnie mogła powstać po 1374 r., ponieważ z tego roku pochodzi ostatni znany XIV wieczny wykaz świętopietrza i ten kościołów tych nie wymienia. Pierwsza wzmianka o niej zachowała się dopiero w 1422 r. Wiadomo też, jakie imiona nosili proboszczowie w tym mieście na początku XV w. Ks. Jan Długosz zaznacza, że w Żabnie w II połowie XV w. istniał drewniany kościół pod wezwaniem Ducha św., drewniany kościół pod wezwaniem Krzyża św. oraz kaplica św. Anny położona przy dzisiejszej ul. Warszawskiej. W parafii znajdował się również dom rektora szkoły, który był także pisarzem miejskim. Żabno było miastem prywatnym i kolatorami kościoła stawali się każdorazowi dziedzice miasta. Każdy z nich dbał o kościół parafialny i zatwierdzał lub nie kapłana, który chciał być proboszczem parafii... Żabno dotknęła też dość mocno reformacja. Ówczesny dziedzic miasta, Hieronim Bużeński, przeszedł na kalwinizm. Nic nie zapowiadało takiego obrotu sprawy. Przecież prezentował w 1570 r. na proboszcza w Żabnie ks. Augustyna Głowaciusa z Bochni. Hieronim Bużeński urodzony ok. 1513 r. pochodził z ziemi sieradzkiej i pieczętował się herbem Róża. Nosił się z zamiarem pozostania duchownym. Biskup poznański Sebastian Branicki był tym, który powierzył mu sprawowanie funkcji skarbnika i kanonika poznańskiego. Ostatecznie w 1550 r. zostawszy skarbnikiem królowej Bony, zrzekł się tego urzędu. Być może już wtedy nosił się z zamiarem przejścia na stronę zwolenników reformacji. Był także do 1557 r. sekretarzem króla Zygmunta Augusta, a od 1559 r. burgrabią krakowskim, starostą brzeźnickim, dobczyckim i krzeszowskim. W 1569 r. został także podskarbim koronnym. Był także kasztelanem sieradzkim. Przed objęciem Żabna skłaniał się w kierunku arianizmu. Wtedy właśnie przystąpił do arian, lewego skrzydła polskiej reformacji, ale ostatecznie pozostał przy zborze kalwińskim. Był wybitnym przedstawicielem polskiej reformacji. Często pokazywał się na synodach czy innych spotkaniach braci. To właśnie on jako właściciel miasta założył tu zbór kalwiński i użył na ten cel legowanej przez Stanisława Czernego sumy 600 zł dla kaznodziei, szpitala i szkoły żabnieńskiej. Zabrał też owemu kaznodziei ogród. Gdy dziedzic z Żabna H. Bużeński przystał do zboru kalwińskiego, doszło w 1574 r. do zaboru przez kalwinów kościoła parafialnego, który został przez nich sprofanowany. Profanacji uległ także kościół pw. Krzyża św., który był prawdopodobnie kościółkiem szpitalnym, kaplica św. Anny, gdzie grzebano zmarłych zwolenników nowej religii, a także kaplica św. Stanisława we dworze. Bużeński zbudował zbór kalwiński a także heretycki cmentarz. Zbór został obrócony potem na dom rektora szkoły. Możliwe, że nowinki religijne znalazły zwolenników wśród żabnieńskich mieszczan i chłopów z pobliskich wsi. Kościół i inne ośrodki kultu odzyskano w 1596 r. po wielu latach zaboru ich przez nowinkarzy. W tym też roku nastąpiła rekoncyliacja kościoła parafialnego i innych kościółków w parafii, ponieważ uległy one profanacji. Bużeński zabrał ze skarbca kościelnego do kaplicy św. Stanisława we dworze skrzynię, w której znajdowały się złote kielichy, a także kilka innych cennych przedmiotów. W 1610 r. ze względu na wielkie ubóstwo jakie panowało w parafii, połączono w unię personalną Żabno z sąsiednim Odporyszowem, tak, że proboszcz żabnieński był także proboszczem w Odporyszowie. Proboszczowie żabnieńscy przez większość czasu trwania unii mieszkali w Odporyszowie ze względu na fakt wielokrotnego zniszczenia i dewastacji świątyni w Żabnie. Miasto często było nawiedzane przez pożary i pożogi. W 1657 r. zostało zniszczone przez wojska księcia Jerzego Rakoczego. W 1799 oraz 1880 r. potężne pożary zniszczyły również kościół i plebanię. Ostatecznie po śmierci ks. S. Morgensterna jego następca ks. Józef Łabuda w roku 1880 przeniósł się do Żabna. Po śmierci ks. Łabudy proboszczem został dr Ignacy Maciejowski, który dłużej nie chciał utrzymywać unii personalnej dwóch parafii. Rezydował w Żabnie i troszczył się o Żabno, a tymczasem duszpasterstwo w Odporyszowie upadało. Obniżył się poziom moralny ludzi, powoli zaczęły zanikać słynne odpusty. Ponadto proboszcz napotykał na zdecydowany opór wiernych, którzy nie chcieli płacić datków na kościół żabnieński. To przeważyło, że ks. Maciejowski dążył do tego, aby duszpasterstwo w Odporyszowie objęli oo. Reformaci, ale na to nie chciał się zgodzić Konsystorz Biskupi w Tarnowie, ponieważ bp I. Łobos chciał erygować w Odporyszowie nowa parafię. Jednak 21.IV.1888 r. wybuchł w Żabnie wielki pożar, który zniszczył doszczętnie miasto, unicestwił również kościół żabnieński. Ks. Maciejowski zmuszony był przenieść się do Odporyszowa. I właśnie ten kościół zaczął spełniać rolę kościoła parafialnego. W tym czasie ks. Maciejowski poprosił bp Łobosa o zmianę parafii. Biskup przychylił się do prośby kapłana i przeniósł go na probostwo do Krościenka. Jego następcą został ks. Antoni Chorążak, wikariusz z Bolesławia. Dążył on do definitywnego odcięcia Odporyszowa od parafii macierzystej. Napotkał w tym względzie poparcie rządcy bp Leona Wałęgi (1901-1933). On to zamierzał w Odporyszowie reaktywować parafię i w związku z tym 26 X 1905 r. sprowadził tam księży misjonarzy. Duchowni św. Wincentego a Paulo na czele z ks. Henrykiem Szczepanem Krzyszkowskim w towarzystwie ks. Ignacego Skórnego przybyli tego dnia o objęli duszpasterstwo. Tego samego dnia opuścił Odporyszów ks. Ignacy Rajczak, ostatni ekspozyt, który z mandatu Konsystorza Biskupiego w Tarnowie i proboszcza żabnieńskiego sprawował tu funkcję duszpasterskie. Tak zakończyła się unia personalna Żabna z Odporyszowem. Parafia żabnieńska od początku swojego powstania należała do diecezji krakowskiej. Gdy papiez Pius VI bullą Ex Superma Beati Petri Cathedra, dnia 13 III 1785 r. utworzył diecezje tarnowską, to została przyporządkowana do tej diecezji i taki stan trwa do dnia dzisiejszego. W diecezji krakowskiej została przydzielona do prepozytury wiślickiej a w niej do dekanatu opatowskiego. W 1711 r. bp Kazimierz Łubieński wyłączył dekanat opatowski z prepozytury wiślickiej i zaliczył do archidiakonatu krakowskiego. Po pierwszym rozbiorze Polski i po poprawkach granicznych dokonanych w 1776 r. po stronie galicyjskiej archidiakonatu krakowskiego znalazł się dekanat opatowski, do którego należała parafia Żabno. W nowo utworzonej diecezji parafia ta przynależała do dekanatu radomyskiego aż do 1844 r. 10 X 1844 bp Józef Grzegorz Wojtarowicz utworzył dekanat Dąbrowa Tarnowska i Żabno weszło w jego skład. Taki stan rzeczy trwał do 8 IX 1928 r. W tym bowiem dniu bp L. Wałęga utworzył w diecezji siedem nowych dekanatów a pozostałym zmienił granice. Żabno zostało wtedy przydzielone do dekanatu radłowskiego. Taki stan rzeczy nie trwał długo bowiem dekretem bp J. Stepy z 2 II 1949 r. zostało z powrotem przydzielony do dekanatu dąbrowskiego. Ostatecznie bp Wiktor Skworc 19 IX 2001 r. utworzył dekanat żabnieński i parafia weszła w skład tego dek